دیروز، امروز یا فردا و یا به عبارتی دیگر همین روزها منتظر بودیم درباره بنزین به نقطه‌ای برسیم که ناگزیر از تصمیم‌گیری برای جبران ناترازی هستیم. سه هفته پیش بود که رئیس سازمان برنامه در مجلس گفت تا پایان سال ۶ میلیارد دلار هزینه واردات بنزین خواهد شد. واضح است که پس از گذشت ۶ سال همراه با تورم‌های سالانه ۴۰ تا ۵۰ درصدی، تثبیت قیمت بنزین در حد آدامس و شکلات موجب افزایش مصرف و قاچاق می‌شود و در کوتاه‌مدت گزیری از افزایش قیمت بنزین نیست اما تصمیم‌گیران حتماً با یادآوری خاطره تلخ آبان ۹۸ و شرایط حساس منطقه‌ای دو سال اخیر از هر تصمیمی در این زمینه ابا داشتند. می‌توان این حساسیت‌ها را درک کرد اما واضح بود تصمیم نگرفتن یعنی تشدید ناترازی و هزینه سنگین از جیب مردم. به عنوان مثال در سال جاری شرایط فروش نفت حتی پس از اسنپ‌بک، تغییر خاصی نداشته و قیمت هم صرفاً کمی کمتر از سال گذشته است، اما فشار بر بازار ارز بیشتر بوده چون بخش بیشتری از درآمد نفت صرف تهاتر با واردات بنزین می‌شود. واضح است ادامه این روند در سال آینده فشار بیشتری بر منابع ارزی کشور خواهد آورد.
اقدام صورت گرفته از نظر احتیاط و تدریجی بودن، معقولانه است و می‌تواند جلو التهابات اجتماعی را بگیرد و از این منظر شجاعت همراه با درایت دولت در ماجرای بنزین جای قدردانی دارد اما به نظر می‌رسد در جزئیات همچنان ابهامات و نکات ضعفی وجود دارد. با این حال باید از تصمیم اتخاذ شده دفاع کرد و ضرورت آن را نباید از یاد برد اما به نظر می‌رسد باید اقدام‌های دیگری نیز در تکمیل برنامه اصلاح قیمت بنزین به عنوان مکمل آن به کار گرفت:
۱. باید هر چه سریع‌تر نسبت به تعیین سهمیه تاکسی‌های اینترنتی، وانت‌بارها و هر خودرویی که به نوعی استفاده غیرشخصی دارد، اقدام شود.
۲. مقدمات لازم برای دوگانه‌سوز کردن خودروها زودتر فراهم شود. همچنین دستور هفته گذشته رئیس جمهور برای مهلت یک ساله به خودروسازان برای تولید خودروهای با مصرف سوخت پایین جدی گرفته شود و برنامه خودروسازان در این زمینه ماه به ماه رصد شود. علاوه بر این اقدام‌ها الزام برای توسعه حمل و نقل عمومی نیز باید جدی‌تر گرفته شود.
۳. محیط سیاسی و اجتماعی اجرای طرح بنزینی باید مساعد باشد. در وهله نخست باید هر اقدام تنش‌زا و قطبی‌ساز در داخل در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی متوقف شود. در وهله بعد در زمینه اقدامات ناراضی‌ساز و بی‌فایده‌ای نظیر فیلترینگ، تصمیم قاطع گرفته شود.
۴. در بعد رسانه‌ای انتظار تحرک بیشتری برای تبیین ضرورت این تصمیم وجود داشته و دارد. بند پایانی مصوبه هیئت دولت صرفاً شورای اطلاع‌رسانی دولت را با همکاری صداوسیما مکلف به اطلاع‌رسانی مناسب و گسترده درباره زمانبندی اجرا و الزامات طرح کرده است. این در حالی است که اولاً مسئله صرفاً از زاویه اطلاع‌رسانی نگاه شده، در حالی که تبیین مسئله، اقناع افکار عمومی و ایجاد فضای تعاملی با بدنه نخبگان و عموم جامعه در این زمینه مورد غفلت قرار گرفته است. دوماً رسانه نیز صرفاً در صداوسیما خلاصه شده و انبوه رسانه‌های مکتوب، مجازی و سایر ابزارهای تبلیغاتی، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی نادیده گرفته شده است و در این زمینه حتماً باید کار به شکل گسترده‌تری دیده شود.
۵. از منظر اقتصادی شرایط فعلی هم از منظر رکود و هم تورم نسبت به ابتدای سال و حتی سال گذشته سخت‌تر است. در چنین شرایطی، اجرای موفق و مؤثرتر طرح کالابرگ در کنار سایر اقدام‌ها از جمله بهبود و حتی تغییر مدیریت در بخش‌هایی نظیر کشاورزی و تأمین مواد غذایی ضروری است. همچنین سایر سیاست‌های اقتصادی باید از منظر شکستن رکود تورمی و بهبود معیشت در دستور کار قرار گیرد.
در هر حال انتظار می‌رود قوای سه‌گانه و فعالان سیاسی و رسانه‌ای ضمن تأکید بر اصل ضرورت این طرح و حمایت از دولت، از تخریب و حساسیت‌آفرینی پرهیز و نقدهای خود را به شکل ایجابی و کمک به اجرای موفق‌تر این طرح مطرح کنند تا بتوان اصلاح ضروری بنزین فعلی را با کمترین هزینه به سرانجام رساند.